Michel

 

 

Louise Michel
(1830–1905)

Nauczycielka, rewolucjonistka, poetka. Niestrudzenie, całe życie, prócz działalności pedagogicznej, dla nie najważniejszej, walczy o prawa robotnicze, o los najsłabszych, o ziszczenie się ideałów równościowych.

W latach 70 XIIX wieku, Paryż jest już po przemianach urbanistycznych Haussmana, „zgentryfikowany”. Arystokracja, wysoka burżuazja zamieszkują części zachodnie – bliżej Wersalu. Biedota – robotnicy, rzemieślnicy, drobny handlarze są na wchodzie i na północy. Podział ten objawi się w pełni podczas wydarzeń Komuny Paryskiej w 1871 roku, której Louise Michel była jedną z bohaterek.

W tym okresie Francję, a zwłaszcza Paryż, dotkliwie dotykają skutki wojny francusko-pruskiej, wszczętej przez Napoleona III. Wojna ta jest szybko przegrana, wojska Pruskie oblężają Paryż, w którym, w zimie 1870-1871 panuje straszliwy głód i bieda. Od 1804 roku, ideały rewolucyjne zostały porzucone, Francją rządzą, z krótkimi przerwami, królowie i cesarze. Dwukrotnie, w 1830 i 1848 roku, nadzieje na prawdziwą zmianę społeczną, niesioną przez robotnicze i ludowe ruchy społeczne zostały zawiedzione, a powstania – krwawo stłumione.

Louise Michel, córka służącej i arystokraty przybyła do Paryża kilkanaście lat przed miejską rewolucją. Wychowała się na prowincji, w liberalnej rodzinie. Z zamiłowania poetka, z wykształcenia i powołania nauczycielka, odmówiła złożenia przysięgi Cesarzowi Napoleonowi III. Nie mogła zatem uczyć w szkołach publicznych i zakładała w kolejnych latach własne. Uczyła tam metodami niekonwencjonalnymi, za prawie darmo, przekazywała ideały wolności i równości. Wielokrotnie karały ją za to władze. W 1856 roku przyjeżdża do Paryża, gdzie, prócz pracy nauczycielskiej, piszę wierszy, współpracuje z rewolucyjną prasą, uczestniczy i animuje debatę polityczną.

W 1865 roku kupuje własna szkołę, w której uczy dzieci robotników. Podczas strasznego głodu zimy na przełomie roku 1870/1871 tworzy stołówkę dla swoich podopiecznych.

Prowadzi działania na rzecz poprawy sytuacji ekonomicznej robotników, współzakłada też jedną z pierwszych feministycznych organizacji we Francji.

Od 1870 roku jest przewodniczącą Komitetu Czujności Obywatelskiej XVIII dzielnicy.

W marcu 1871 lud Paryża buntuje się, i ogłasza niezależność w stosunku do nowo wybranego parlamentu, składającego się głównie z monarchistów i arystokratów. Władza próbuje odzyskać z Paryża broń. Louise Michel i jej komitet biją na alarm, ruszają na miejsce gromadząc tłumy po drodze i przekonują wojsko...by przeszło na ich stronę. Wybucha bunt, podczas którego Louise Michel jest wszędzie – walczy w 61. batalionie, jest sanitariuszką, uczestniczy w debatach, animuje Klub Rewolucyjny. Parlament przenosi się do Wersalu uznając Paryż za „stolicę idei rewolucyjnych”. Podziały miejskie się pogłębiają: Zamożni mieszkańcy zachodnich dzielnic w większości wyjeżdżają za Parlamentem, i nie uczestniczą w wyborach na autonomiczną Radę Komuny Paryskiej. Wybrani są w większości rewolucjoniści, jakobini, anarchiści.

Przez dosłownie kilku tygodniach Rada Komuny Paryskiej będzie autonomicznie rządzić Paryżem, wprowadzając niezwykłe emancypacyjne zmiany – samorządność w zakładach, prawo pracy, laicką edukację. Jednak już w maju wojsko przeprowadza ofensywę, i po „krwawym tygodniu” zdobywa miasto. Represje przeprowadzone są na niezwykłą skalę, wśród rozstrzelanych znajdują się wszyscy najbliżsi Louise Michel. Ona sama daje się aresztować w zamian za matkę. Żąda egzekucji na procesie, stwierdzając: „skoro każde serce, które bije dla wolności ma prawo tylko do odrobiny ołowiu, i ja proszę o moją porcję”. Skazana zostaje jednak na deportację do Nowej Kaledonii.

Tam spędzi osiem lat – ucząc miejscową ludność Kanaków i wspierając ich w dążeniach niepodległościowych.

Kiedy wraca do Paryża w 1880 roku, wita ją dziesięć tysięcy osób. Po powrocie, organizuje szereg spotkań we Francji i za granicą, podczas których opowiada o swojej walce.

9 marca 1883 roku, wraz z Emilem Pougetem prowadzi demonstrację bezrobotnych, która przeradza się w tzw. „rozruchy chlebowe”, których uczestnicy wdzierali się do sklepów i wynosili z nich chleb. W kwietniu tego samego roku zostaje ponownie aresztowana i skazana na sześć lat więzienia. W 1886 roku, Louise Michel zostaje zwolniona na mocy ogłoszonej wówczas amnestii. Kolejne lata upływają jej pod znakiem organizowania manifestacji i spotkań, m.in. przeciwko karze śmierci. W 1890 roku przeprowadza się do Londynu i zakłada tam Szkołę Międzynarodową. Po pięciu latach dołącza do niej przyjaciółka Charlotte Vauvelle, która okazuje się być nieocenioną partnerką jej przedsięwzięć. W tym czasie Louise Michel postanawia powrócić do zawodu nauczycielki- udziela darmowych lekcji i wykładów. W prasie pojawia się coraz więcej jej publikacji, a w 1895 po powrocie do Francji zakłada dwutygodnik „Le Libertaire”, pozyskując do redakcji m.in. Kropotkina i Reclusa. 27 lipca 1896 roku w Londynie współorganizuje Międzynarodową Konferencję Związków Zawodowych.

Louise Michel staje się istotną postacią ruchu rewolucyjnego i ostatnich dziesięć lat życia spędza podróżując między Londynem a Paryżem, biorąc udział w spotkaniach politycznych i konferencjach. 9 stycznia 1905 roku Louise umiera na południu Francji, gdzie prowadziła serię wykładów. W jej pogrzebie uczestniczy 120 tysięcy osób.

Jestem dużo bardziej wolna, niż większość tych, co przechadza się pod wolnym niebem; oni są ograniczeni myślą, uwięzieni tym co posiadają, swoimi interesami pieniężnymi, smutnymi życiowymi koniecznościami. Są tym zaabsorbowani do tego stopnia, iż nie mogą żyć jak ludzie, jak istoty myślące. Ja żyję życiem świata. Śledzę z entuzjazmem ruch rewolucyjny. Tak, jestem fanatyczką: moje ciało nie odczuwa bólu jeśli myśl przenosi mnie w świat rewolucji.

Louise Michel

Podczas pobytu w więzieniu